Castratie van een teef

Castratie 

Bij castratie van de teef worden de eierstokken verwijderd en dus de hormoonproducerende organen. Vroeger werd vaak ook de baarmoeder weggehaald, dat gebeurt nu meestal alleen wanneer er klachten of afwijkingen zijn aan de baarmoeder.
Castratie van een teef kan plaatsvinden door middel van een buikoperatie, waarbij er 1 grote buiksnede gemaakt wordt, of laparoscopisch, waarbij er 3 kleine sneetjes gemaakt worden in de buikholte en er met een camera gewerkt wordt. 
Bij laparoscopie wordt er koolzuurgas in de buikholte geblazen om goed zicht te hebben tijdens de operatie. Dit gas verandert de zuurgraad van de organen wat ongunstig is.

Castreren van een teef is erg gangbaar en wordt gedaan om te zorgen dat de teef niet meer loops of schijnzwanger wordt en geen nageslacht kan krijgen.

Ook spelen praktische overwegingen mee in de beslissing om een teef te castreren.
Mensen vinden het bloedverlies lastig. Wanneer er meerdere honden, met name intacte reuen in huis zijn kan het veel vragen om ervoor te zorgen dat de teef niet zwanger wordt.

Ook is er de gedachte dat er door castratie minder kans is op hormoon gerelateerde tumoren en klachten zoals melkkliertumor of baarmoederontsteking). 
Echter, hormoon gerelateerde problemen hebben vaak een andere oorsprong en oorzaak dan de lichaamseigen geslachtshormonen. 

Een teef krijgt géén melkkliertumoren door haar eierstokken!
Ook krijgt zij geen baarmoederontsteking door haar hormoonproducerende klieren. Deze aandoeningen worden veroorzaakt door andere factoren die invloed hebben op hormonen. Denk aan chronische stress, overbelasting of juist onderbelasting, verkeerde voeding en vooral te veel voeding.
Vaak is er ook sprake van een hyperpermeabele darm, veroorzaakt door bovengenoemde factoren, wat leidt tot hormonale verstoring.

Sterilisatie 

Zowel castratie en sterilisatie zorgen ervoor dat de teef niet meer vruchtbaar is. Bij sterilisatie worden de eileiders onderbroken maar blijven intact. De teef kan niet meer zwanger worden, maar produceert nog wel hormonen en wordt nog wel loops. Sterilisatie wordt nog nauwelijks toegepast maar het is een veel gezondere oplossing om te voorkomen dat een teef zwanger raakt.

Oestrogeen en progesteron 

In de eierstokken worden de hormonen oestrogeen en progesteron geproduceerd. Deze worden uit cholesterol gemaakt. Onder andere deze hormonen zorgen bij de teef (bij de meeste honden twee keer per jaar) voor rijping van de eicellen. De teef wordt loops en is binnen die periode van ongeveer drie weken een aantal dagen vruchtbaar en kan gedekt en drachtig worden. 

De hormonen oestrogeen en progesteron zijn niet alleen geslachtshormonen. Deze hormonen hebben een belangrijke rol in het endocriene systeem (hormoonstelsel) en zijn belangrijke stoffen voor zowel lichaam als brein. Progesteron is ook een belangrijke grondstof voor de schildklier.

Oestrogeen heeft invloed op ruim 300 processen in het lichaam die niets met reproductie te maken hebben. Oestrogenen zijn nodig voor vrijwel alle lichaamsfuncties. Ze spelen een belangrijke rol in de energiehuishouding en ze hebben een beschermende functie. Zo beschermt oestrogeen vrouwen tegen een hartinfarct bijvoorbeeld. 
Er zijn significante aanwijzingen dat de kans op dementie toeneemt mede door de afname van oestrogenen.

De meest bekende nadelen van castratie van de teef zijn: 

• Vachtveranderingen
• Verlaging van de stofwisselingssnelheid (gewichtstoename)
• Verandering temperament (meer bitchy)
• Vermindering botdichtheid, botproblemen
• Incontinentie
  
  Er zijn echter nog heel veel meer nadelen.

Progesteron wordt ook in de bijnieren geproduceerd bij zowel mannelijke als vrouwelijke dieren. Vrouwelijke dieren hebben echter veel meer progesteron. Progesteron is een kalmerend hormoon.

Het kalmeert het centrale zenuwstelsel.

Uit progesteron kan het lichaam zowel oestrogeen als testosteron maken. Het is van belang dat oestrogeen en progesteron met elkaar in evenwicht zijn. Wanneer er sprake is van chronische stress dalen de progesteronspiegels, waardoor de balans tussen oestrogeen en progesteron verstoord raakt.
Dit kan leiden tot oestrogeendominantie. 

Bij vrouwen tijdens de menopauze stoppen de eierstokken met het produceren van deze hormonen. Vrouwen zijn dan aangewezen op een minieme productie door de bijnieren. Een teefje dat gecastreerd wordt, komt direct in de overgang, dit terwijl honden geen menopauze kennen. 
Als de bijnieren overwerkt zijn door chronische stress (burn-out), loopt de productie van deze hormonen hard achteruit.

Bij chronische stress wordt er voorrang gegeven aan de aanmaak van stresshormonen.

Oestrogeen, progesteron en testosteron beïnvloeden niet alleen het temperament en de voortplanting. Voor een groot deel beïnvloeden deze hormonen alle stofwisselingsprocessen. Het gaat dan met name om de stofwisselingsprocessen van de hersenen, botten, bloedvaten en slijmvliezen. 

Ontregelen van de hormoonhuishouding is 1 van de voornaamste redenen voor het ontstaan van chronische ziekten en kan ten grondslag liggen aan het ontstaan van gedragsproblemen. Door castratie ontregel je de hormoonhuishouding zeer abrupt en verwoest je de homeostase van het lichaam. Dit is NIET omkeerbaar!

Hormonale disbalans

Aromatase 
Aromatase is een omzettingsproces dat voorkomt bij alle dieren en mensen. 
Het is een enzym dat vooral wordt aangemaakt in de oestrogeen producerende cellen van de bijnieren, de eierstokken, de placenta, de testikels bij de reu, de hersenen en eveneens in vetweefsel. 
Stress heeft hier een enorme invloed op. Hierdoor ontstaat een hoger niveau van aromatase in het lichaam. Vervolgens worden testosteron en progesteron omgezet in oestrogeen. Hierdoor ontstaat er een disbalans tussen deze hormonen wat kan leiden tot oestrogeendominantie. Dit betekent niet dat er te veel oestrogenen in het lichaam zijn, maar dat de verhouding t.o.v. de andere hormonen, met name progesteron, ver te zoeken is.

Wanneer er zetmelen gegeten worden of andere suikers (glucose), brokken, blikvoer en dergelijke, moet er meer insuline geproduceerd worden om alle glucose de cel in te krijgen. Hierdoor wordt ook de oestrogeenspiegel verhoogd. Er vindt opslag van buikvet (visceraal vet) plaats. Dit vet produceert op zijn beurt weer oestrogenen (en ontstekingsstoffen). Hierdoor ontstaat hormonale disbalans, ook bij reuen.

XENO-oestrogenen
Xeno hormonen, ook wel pseudohormonen, zijn stoffen van buitenaf die de eigen hormoonhuishouding verstoren. Deze stoffen vinden we vooral terug in plastics, cosmetica, parfums en aftershaves, shampoo, vlees en vis, ons drinkwater en het milieu. 

Metalo oestrogenen – staat voor kwik en aluminium, zit met name in vaccinaties. Hierdoor kan eveneens hormoonverstoring of oestrogeendominantie optreden. Deze stapelen in het lichaam en kunnen niet door de lever worden omgezet.

Klachtenbeeld oestrogeendominantie: 

• Vermoeidheid
• Vocht vasthouden
• Opgeblazen gevoel
• Slechte functie schildklier
• Haar verlies, slechte vacht
• Overgewicht
• Cystes op de eierstokken
• Cystes in het borstweefsel
• Vleesbomen in baarmoeder
• Endometriose-weefsel (dat lijkt op baarmoederslijmvlies maar
  ontstaat buiten de baarmoeder)          
• Baarmoederkanker
• Melkkliertumoren
• Overmatige loopsheid met daarbij horende gedragsklachten
• Overmatige schijnzwangerschap

En bij een reu:

• Prostaat vergroting
• Prostaat kanker

Voedingstoffen voor honden die aromatase remmend zijn:

• Knoflook
• Broccoli, bloemkool, spruitjes 
• Broccoli sprouts (kiemen)
• Olijfolie 
• Brandnetel (wortel) 
• Kokosvet 
• Avocado 

N.B. de groenten altijd rauw gepureerd en in geschikte hoeveelheid geven!

Het lichaam wordt overspoeld met slechte (pseudo), xeno-, en metalo oestrogenen. Deze zitten in de voeding, omgeving, gifstoffen, kleding, manden, riemen, water, medicijnen, anti vlooien en tekenmiddelen, cosmetische artikelen, speeltjes, plastics, vaccinaties enz. 
Ongeveer 100.000 verschillende chemische stoffen gedragen zich als hormonen en worden vaak in het vetweefsel van de hond opgeslagen.

Het is van belang om de slechte Xeno en metalo oestrogenen zoveel mogelijk uit het lichaam te houden. Helpend hierbij is het voeren van kruisbloemige groenten, zoals broccoli, broccoli kiemen maar ook blauwe bessen, bramen en bosbessen.

Deze pseudo oestrogenen nemen de plaats in van de geslachtshormonen op de receptoren. Het is van belang om gezonde hormonen ‘op te bouwen’ door:

Goed en voldoende cholesterol

• Kwaliteit eiwitten (aminozuren) 
• Plantaardige) vetten zoals kokosvet en olijfolie in kleine hoeveelheden
• En van groot belang, stress eruit, ontspannen, rustig bewegen en goede slaap.

Teefjes kunnen geen hormonale kankers krijgen van hun eigen hormonen. Deze aandoeningen worden veroorzaakt door een disbalans in het lichaam als gevolg van externe factoren.

Een artikel over castratie van een reu vind je hier: 
https://www.welzijnvoorhonden.nl/kennisplatform/testosteron-en-het-hondenlichaam.

Luister ook naar de podcast over de nadelen van castreren:
https://www.welzijnvoorhonden.nl/kennisplatform/de-nadelen-van-
castreren-podcast-db-met-petra-driesen.

Dit artikel is geschreven door Elza Heijmeriks en Annemarie Burger n.a.v. de masterclass castratie van reu en teef, Annemarie en Elza, beide cursisten in de opleiding Trainingsvrij opvoeden en holistisch gedragstherapeut en inmiddels afgestudeerd. 
Hier en daar aanvullingen door Petra Driesen.

terug