Trainingsvrij opvoeden

In 2013 heb ik samen met mijn collega Henny Wendels een pilot gedraaid waarbij we twee pups en het gezin waar zij leefden, een jaar lang op Holistische wijze begeleid hebben. Deze pups werden niet getraind, er werden geen kunstjes aangeleerd of op andere wijze geoefend.

We hebben ze alleen het hier komen aangeleerd, dit zonder gebruik te maken van commando’s, straffen of belonen. Daarnaast hebben we vooral gekeken waar de mogelijkheden en talenten van deze honden lagen. De ene pup was een Golden Retriever, de andere pup was een Eurasier. Deze pilot was een groot succes. Toen ik deze manier van omgaan met honden in de markt wilde zetten was er geen belangstelling voor.

Begin 2014 ben ik daadwerkelijk met twee pups en hun mensen gestart met trainingsvrij opvoeden. Beide puppy eigenaren kende ik al langer van hun vorige hond(en). Zij hadden jaren geleden al cursussen bij mij gevolgd. En alhoewel ze hier heel tevreden over waren, waren zij benieuwd naar deze andere manier van omgaan met honden en stelden zij zich open voor iets totaal nieuws.

Wijze honden

Niet alleen werd het een succes, we zagen ook voortdurend hoe bijzonder wijs honden eigenlijk zijn. We bemerkten enorme verschillen. Vooral wat betreft de ontwikkeling van deze pups ten opzichte van de honden die zij eerder hadden opgevoed en getraind. Deze zogenaamd ongetrainde pups, op holistische wijze begeleid, ontwikkelden zich in flow, waren en bleven in balans en hadden een oprechte band met hun mensen.
Deze succesvolle herstart heeft er toe geleid dat ik het trainen van honden volledig achter mij heb gelaten. 

Maar hoe ontstaat nu zoiets?

De gedachte die er achter zit: Je hebt een goede vriend of vriendin. Misschien zelfs je beste vriend(in). Waarom is die persoon je beste vriend? Omdat hij of zij precies doet wat jij zegt? Omdat ze jouw commando's uitvoert? Waarschijnlijk niet. 
De vriendschap bestaat omdat je iemand een prettig persoon vindt en waarschijnlijk hebben jullie gemeenschappelijke interesses.


Bij een hond hoeft dit niet anders te zijn. Het aanleren van oefeningen is ontstaan vanuit de wens om in diverse situaties controle over de hond te hebben. 
Soms hebben deze oefeningen te maken met veiligheid, heel vaak niet. 
Het zogenaamde werken met je hond wordt gezien als beslist noodzakelijk om op prettige wijze een hond te kunnen houden. Het goed luisteren en gehoorzamen van je hond geld als voorwaarde voor de relatie. 
De relatie wordt voorwaardelijk.
Veel mensen komen bij mij een les volgen met hun hond. Ze hebben eerder elders verschillende cursussen gevolgd. Hun hond luistert echter nog steeds niet, ondanks zakken vol koekjes en andere beloningen. Vaak is er ook probleemgedrag ontstaan.

Sociale honden

Er zijn echter een aantal fundamentele zaken over het hoofd gezien. Honden zijn sociale wezens. Daarom passen ze zo goed bij ons mensen. Ze moeten niet worden getraind of zelfs opgevoed, ze hebben iets anders nodig. Hun hele sociale wezen vraagt om co-regulatie. Dit is noodzakelijk om evenwichtig op te groeien.
Een jong dier is namelijk nog niet in staat om zichzelf volledig te reguleren. Dat wil zeggen, zijn eigen zenuwstelsel reguleren. Dit leert een dier in de tijd van zijn ouders en andere volwassen familieleden met behulp van co-regulatie.
Het volwassen dier, alle groepsleden, zelf goed gereguleerd, begeleiden een jong dier op weg naar zelf regulatie. Dit geld voor mensen en voor dieren.
Een pup wordt meestal met acht weken weggehaald bij zijn moeder. Van zelfregulatie is dan nog geen sprake. Hier heeft de pup nog heel veel co-regulatie bij nodig. Vervolgens komt de pup bij ons in huis en moet hij van alles leren, zich aanpassen en verantwoorden en ook nog sociaal zijn c.q. worden ten opzichte van mensen en andere dieren. Dus gaan we naar een cursus….
Helaas slaan we hiermee de plank volledig mis. Een dier heeft geen behoefte aan training, hij heeft behoefte aan co-regulatie door volwassen, zelf goed gereguleerde dieren of mensen.

Overigens geld dit ook voor volwassen honden. Een hond uit het asiel, of een hond die bij je komt wonen als hij al wat ouder is. Het is nooit te laat om te co-reguleren.
Een tweede aspect is dat de hond niet meer toekomt aan zijn eigen ervaren, beleven en zijn talenten. Gelukkig mogen honden tegenwoordig snuffelen en hoeven ze niet meer aan een kort lijntje te lopen maar we willen toch wel heel graag dat een hond zich ‘gedraagt’. 
We denken allemaal dat het trainen van je hond een waardevolle bijdrage is voor het hondenleven. Misschien omdat iedereen het zo doet……
Natuurlijk moet jouw hond je niet over de straat sleuren maar je kunt dit ook op een andere manier bewerkstelligen. In mijn werken met honden heb ik geweldige baas-hond relaties gezien waar geen oefening aan te pas is gekomen. Deze honden kennen echt geen enkel commando. Het zijn probleemloze, fantastische, wijze honden die een enorme band met hun eigenaar hebben. Gelukkige honden!
Wil je jouw hond alle ruimte geven om zich optimaal te ontwikkelen, zich veilig te voelen bij zichzelf en wil je een optimale relatie met jouw hond? 
Wil je meer weten over trainingsvrij opvoeden? Luister hier naar de podcast.

Dit artikel is geschreven door Petra Driesen.
Holistisch gedragstherapeut, natuurgeneeskundig, orthomoleculair en kPNI therapeut