De Darm - Brein Connectie

Het boek begint met: In den beginne waren er de darmen. In de darmen ontwikkelde zich het brein.
Darmen en brein vormen in velerlei opzicht één orgaan. Onze hersenen zijn voortgekomen uit het darmzenuwstelsel. Onder de microscoop zien de zenuwcellen van darmen en hersenen er bijna hetzelfde uit. 
Verstoring van Darm - Brein connectie kan leiden tot de meest voorkomende ziekten.

Nervus vagus ‘ zwervende zenuw’, verbindt darmen en hersenen, ontspringt in hersenen, door de hals, borstkas, meestal evenwijdig aan grote bloedvaten, langs de slokdarm en kleine vertakkingen richting maag en darmen. In het lichaam onderscheiden we een somatisch en een autonoom zenuwstelsel. Somatische is verantwoordelijk voor de bewuste waarneming en het autonome, welke niet rechtstreeks aan de wil onderworpen is. Nervus Vagus maakt deel uit van het autonome zenuwstelsel. Amygdala geeft in een reflex impulsen door aan het autonome zenuwstelsel, vandaar dat de darmen vaak sneller van mogelijk levensgevaar op de hoogte zijn dan ons bewustzijn. Via de nervus vagus bereiken deze noodsignalen van de darmen de bewuste hersenen.

Autonome zenuwstelsel bestaat uit twee delen. De Parasympathicus —-bevindt zich voornamelijk in de nervus vagus, die de inwendige organen met de hersenen verbindt. De Sympathicus ——ontspringt aan het ruggenmerg. In het merg van de bijnieren regelt de Sympathicus de afgifte van stresshormonen, Adrenaline en Noradrenaline aan het bloed. Hiermee beschikt hij over een noodknop waarmee hij heel het lichaam kan alarmeren en in staat van paraatheid brengen. Parasympathicus en Sympathicus werken antagonistisch. De ene actief en de andere grotendeels passief. Stress en rust. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat frequente activering van de Sympathicus een ongunstige samenstelling van het darmmicrobioom tot gevolg heeft en tot hartaandoeningen en een verkorte levensduur leidt. In de meeste gevallen werken de beide delen van het autonome zenuwstelsel elkaar tegen maar er is één uitzondering—- Seks —-opwinding en ontspanning vallen samen De nervus vagus is de grote luisteraar onder de autonome zenuwen. In de darmen probeert hij met alle weefsels contact te houden. Hij maakt vele omwegen in het lichaam en hij heeft vele vertakkingen. Hij beschikt ook over een aftakking naar het strottenhoofd en de slokdarm, via een lange omweg , waar hij de toon van spreken en de emotie in de stem beïnvloed. Bij een giraf is die omweg wel vijf meter naar strottenhoofd en verklaart waarom giraffes rustige dieren zijn die weinig geluid maken. Nervus vagus is A- symmetrisch en de Sympathicus is symmetrisch en gecoördineerd. Bij stress neemt de vagus activiteit af, zorgt voor verstopping en maagklachten, en dit vermindert ook belangstelling voor communicatie en sociale binding. Nervus vagus werkt ook nauw samen met hormonen, vooral Oxytocine.

Oxytocine receptoren komen niet alleen in hersenen en baarmoeder voor, maar ook in de darmen. Oxytocine gebrek tijdens de groei leidt tot het lekkende darmsyndroom en tot langere darmen. Interoceptie— luisteren naar de darmen, verloopt grotendeels onbewust, uitzondering eten en de stoelgang. De interoceptie is een kompas dat ons helpt intuïtieve beslissingen te nemen en niet te verdwalen in de chaos van het leven. Chronische stress is de meest voorkomende oorzaak voor verstoring van de interoceptie. 

Hormonale Darm- Brein Connectie

Zenuwbanen zijn als snelwegen. Hormonen werken langzamer maar blijvender effect. Serotonine wordt voor 95% in de darmen aangemaakt. Tekort leid tot angst en slaapproblemen. Teveel veroorzaakt diarree. Dopamine ook wel het geluks hormoon genoemd en word gekenmerkt door blijdschap, optimisme, kracht en creativiteit. 
Bij psychosen draagt dopamine bij aan waanideeën. Dopamine speelt een grote rol in de hersenen als in de darmen en houdt verband met depressie en lichaamsgewicht. Bij tekort komt er meer ghreline vrij maar zorgt ook voor depressieve stemming. Gaba voor het kalmeren van de hersenen. Een tekort leidt tot angstgevoelens en krampaanvallen en een overvloed kan dodelijk zijn. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat psychische stoornissen geen stoornissen van het brein zijn, maar van het hele lichaam. De insula, een hersengebied dat bijzonder nauwe banden onderhoudt met de darmen. Is de basis van ons bewustzijn en onze morele beslissingen. 

Honger, periodiek vasten is gezond.

Honger scherpt je geest, bevordert helder denken en maakt je oplettender. 
Stimuleert autofagie en helpt ziekten als kanker, diabetes en Parkinson te voorkomen. Ketonen vergroten de veerkracht van zenuwcellen. 
Suikerverslaving - Suikerzucht is een diagnostisch symptoom van atypische depressie. Een hoge suikerconsumptie vermindert de afgifte van BDNF, dit is een belangrijke groeifactor in het brein. De afgifte van dopamine slinkt en lokt ontstekingsreacties uit, mede door overmatige insulineafgifte. Leidt tot insulineresistentie. 

Darmbacteriën Je bent nooit alleen

Want je deelt je lichaam met biljoenen micro-organismen die op en in je rondkruipen, eten en zich voortplanten. Mensen die aan maag darmziekten lijden zijn vaak ook depressief en angstig. Proeven met muizen toonden aan dat uitwisseling van darmbacteriën ook de persoonlijkheid van de muizen overbracht. Kinderen geboren met keizersnede zijn vatbaarder voor allergieën en astma. Het bevolken van de darmen door bacteriën na de geboorte speelt een grote rol voor de immuunrespons en barrière van de darmen. Darmbacteriën bevorderen de opname van voedingsstoffen in het bloed. Zeer belangrijk in de dikke darm is boterzuur, — stimuleert darmbewegingen — goed voor darmcellen — versterkt darmbarriëre — helpt cholesterol gehalte te verlagen — ondersteunt lever bij ontgiften.
Boterzuur wordt aangemaakt bij voldoende vezels. Vitamine B12 is belangrijk voor het brein, grondstof voor de witte stof — beschermlaag voor zenuwstelsel. Tekort kan neurologische symptomen tot gevolg hebben.
Darm- Brein Connectie is gevoelig voor lood en kwik. Bij vergiftiging— spijsverteringsproblemen en psychische stoornissen. Medicijnen— Darmbacteriën spelen een rol bij de werkzaamheid en opneembaarheid ervan. Mate waarin ze tot het brein doordringen hangt af van de bloed- hersenbarrière, die per individu verschilt. Medicijnen hebben een grotere invloed dan voeding. Een verstoorde balans tussen de darmbacteriën heet Dysbiose —er zijn 3 soorten: — Infectie — Tekort aan goede bacteriën — Diversiteit aan darmbacteriën.
Hoe diverser het darmmicrobioom, des te lager het lichaamsgewicht.
Overgewicht van de moeder zou een risico voor de ontwikkeling van autisme kunnen zijn. Het gevolg van verarming van het darmmicrobioom was onder andere een gebrek aan taurine, dat onmisbaar is voor de hersenontwikkeling en het GABA systeem. Proeven bij muizen waarbij ontlasting monsters van mensen met autisme in muizen darmen werden ingebracht, vertoonden de muizen steeds meer autistisch gedrag. Darmbacteriën zijn mede verantwoordelijk voor autisme. Door toediening van taurine tijdens zwangerschap en verdere ontwikkelingsfase van de hersenen nam het autistisch gedrag van de muizen af. Onderzoeken bij ratten wezen uit dat angstig- lethargische ratten de concentratie van tryptofaan en kynurenine anders was dan bij ratten met een gezond darmmicrobioom. 
Deze aminozuren, die deel uitmaken van de serotonine stofwisseling, gelden als mede veroorzakers van depressies. Bacteriën kunnen de concentratie van deze aminozuren beïnvloeden. 

Rondgang mond tot endeldarm

Mond— slijmvlies bevat antibacteriële stoffen die bacteriën doden die we via de voeding binnen krijgen Speeksel bevat spijsverteringsenzymen die grote suikermoleculen omzetten in kleinere moleculen die zoet smaken. Sympathicus zorgt voor indikking van speeksel en Parasympathicus maakt het wateriger, goed voor voedselopname. Tekort aan speeksel verzwakt immuunsysteem. Huig— aangestuurd door nervus vagus, draagt bij aan de verzorging van het slijmvlies in mond en keel Keelamandelen— bestaan uit immuun cellen die in het hele lichaam alarm slaan bij bacteriële ziektekiemen, schimmels en virussen die ze herkennen. Bij het “knippen” van de amandelen gaat waardevol immuun weefsel verloren. Luchtpijp—en Slokdarm—kruisen elkaar ter hoogte van het —strottenhoofd. Slokdarm geeft de voeding zo snel mogelijk door via peristaltiek. Maag— nervus vagus geeft opdracht maagzuur productie op te voeren. Dunne Darm — gescheiden van de maag door een kringspier , de pylorus. Alvleesklier—en galblaas —sproeien hun sappen in de darm tot wel 2 liter per dag en bevat bicarbonaat die het maagzuur neutraliseert Darmslijmvlies—bespeurt de darm gevaar dan maakt hij massa’s slijm en vloeistof aan en voert gelijk de peristaltiek op. Bij veel schadelijke bacteriën onttrekt het bovenste deel van de dunne darm al het ijzer aan de voeding. 
IJzer is voor veel schadelijke bacteriën een onontbeerlijke voedingsstof. Die sterven dus bij bosjes door ijzergebrek. In de tijd van Tuberculose konden ijzerpreparaten de infectie verergeren. Bij verstoring van de darmafweer kan het onderste deel van de dunne darm overwoekerd faken met een teveel aan verkeerde bacteriën——SIBO- small intestinal bacterial overgrowth. Dikke darm— slijmvlies bestaat ook uit één enkele cellaag. Blinde darm— wormvormig aanhangsel—appendix, bevat veel immuuncellen en bacteriën—- probiotica depot. 
Bij de anus gaat de darm in de huid over. Een krachtige kringspier regelt daar de stoelgang. Hier ontmoeten het bewuste, motorische zenuwstelsel en het autonome, Parasympathisch zenuwstelsel elkaar. Voor het onderscheid tussen vreemd en eigen heeft het lichaam een marketingssysteem ontwikkeld, het MHC-I-Complex, dat bij ieder van ons anders is. Het helpt de zogeheten ‘ natuurlijke killercellen’ hij het herkennen en opruimen van vreemde cellen, maar ook van kankercellen. Macrofagen ‘ veelvretende cellen’ ontstaan uit witte bloedcellen. Hebben een belangrijke rol bij de aansturing van het immuunsysteem door de aanmaak van Cytokines—-zijn verantwoordelijk voor de psychische en sociale reactie op een ontsteking. In de hersenen wordt het immuun probleem van de darmen gestimuleerd. Het lymfestelsel is naast de bloedsomloop het belangrijkste afvoer- en transport systeem van het menselijk lichaam. Sinds kort bekend dat ook het brein is aangesloten op het lymfatisch systeem.
Macrofagen kunnen vanuit de darmen via de lymfe in de hersenen terecht komen, om daar hun buit, de antigenen te kunnen presenteren. Lymfe stroomt door lichaamsbeweging. Bij geen beweging wordt dit belangrijke onderdeel van de darm- brein connectie uitgeschakeld. 

IBD—Inflammatory Bowel Disease

Chronische ontstekingsziekte van de darm, is een ernstige belasting voor de darm- brein connectie. De darm veroorzaakt psychische symptomen en de geest beïnvloed de darmontsteking. Er zijn twee varianten IBD —ziekte van Crohn—alle darmwanden van mond tot anus veroorzaken ontstekingen. —Colitus Ulcerosa—alleen ontstekingen darmslijmvlies dikke darm. MS— Multiple Sclerose—auto immuunziekte met chronische ontstekingen waarbij het immuunsysteem de myeline schedes aantast, die als een kabelbekleding de zenuwcellen elektrisch isoleren. Veel auto- immuunziekten komen twee keer zoveel voor bij vrouwen dan bij mannen. Verschil zou kunnen zijn dat veel immunologische belangrijke genen zich op het X-chromosoom bevinden, waarvan vrouwen er twee hebben en mannen maar één. 

Parasieten

Parasieten zijn één-of meercellige organismen met een celstructuur en bezitten een kern. Er zijn aanwijzingen dat de meest complexe psychische stoornis, Schizofrenie, haar oorsprong in de darmen heeft— mede veroorzaakt door Toxoplasma gondiï Uitkomsten van Alzheimer onderzoek suggereren dat zelfs de meest meedogenloze parasieten onbedoeld ook een heilzame werking hebben en dat het uitroeien van darmparasieten kan leiden tot een toename van hersenaandoeningen. Darmbacteriën en Parasieten zijn medebepalend voor iemands persoonlijkheid. 

Conclusie: INTEROCEPTIE

Goed naar onze darmen luisteren! Het is geen twijfel dat het darmmicrobioom van grote invloed is op onze lichamelijke en psychische gezondheid.

Dit boekverslag is geschreven door Rita Doolhof, deelnemer aan de opleiding tot Orthocausaal therapeut voor honden, module 3.